Gewoon afspraken maken en vastleggen is tegenwoordig niet meer voldoende in het ambtelijke taalgebruik. Daar heb je een heus handelingsprotocol voor nodig. Dus: geen actieplan, geen afsprakenlijstje, geen overeenkomst. Niks van dat alles. We komen alleen in beweging met een handelingsprotocol!

Deze modieuze term riekt naar gebakken lucht. Je zou zeggen dat de term protocol of een soortgelijke term volstaat. Die suggereren immers al actie. Waarom zit je anders bij elkaar en maak je afspraken? Doorgaans om een probleem op te lossen. Met acties. Niet om de zaak op z’n beloop te laten. Ooit gehoord van het protocol Voorlopig even niksdoen?  

Handelingsprotocol is dus taal-klopklop. Slagroom op een niet-bestaande taart. Toch kom je de term de laatste tijd in beleidsstukken geregeld tegen. De term komt waarschijnlijk uit de wereld van de hulpverlening. Internet laat dat ook zien. Je treft er een handelingsprotocol hoe onderwijzers met hoogbegaafden kunnen omgaan. Hoe te handelen met hoogbegaafden?, is een betere omschrijving. Dan gaat het ook om handelen of optreden van individuele mensen.

Een handelingsprotocol is niets anders dan: afspraken hoe om te gaan met…. Schrijf dat dan ook op, zou ik zeggen. Hou het simpel als het kan. Schrijven is schrappen. Dat geldt hier ook. Laat je ‘handelings’ weg uit ‘handelingsprotocol’ staat er hetzelfde. Datzelfde doet zich voor bij ‘handelingsoptie’, een term die je ook weleens in ambtelijke stukken tegenkomt. Ook hier volstaat ‘optie’.

Tot slot: een term als handelingsoptie vliegt helemaal uit de bocht als de contekst ook nog vaag is. ‘Handelingsprotocol als instrument voor informatieoverdracht en invulling van verantwoordelijk’, lees ik in een departementaal stuk aan het parlement. Dit schreeuwt om ondertiteling. Nee, eigenlijk niet. 

Hierbij past slechts een moment van intense stilte.

Handelingsstilte.