Home > Ambtelijke taal
56. Lange zinnen (1-7-2007)

Hoe lang mag een begrijpelijke zin zijn? Er schijnt een boek te zijn van vele tientallen pagina’s dat uit een enkele zin bestaat, met veel komma’s, neem ik aan. Een begrijpelijke zin mag natuurlijk oneindig lang, je begrijpt immers wat er staat. Taaldeskundigen schatten niettemin dat de begrijpelijkheid van een gemiddelde zin na vijftien woorden wel zo’n beetje ophoudt.

 

De langste zin die ik bij het ministerie van VWS de afgelopen jaren heb aangetroffen is 162 woorden, ruim tien keer de aangegeven norm. Ik ben geneigd die norm in beleidsnota’s en Kamerbrieven soepel te bezien zolang de zin maar goed te begrijpen is.

 

Begrijpelijkheid staat wat mij betreft voorop in het taalgebruik. Een zin van dertig woorden moet kunnen zolang maar sprake is van een logische opbouw – schrijf van hoofdzaken naar details – en de zin niet wemelt van bijzinnen en allerlei tangconstructies.

 

De volgende zin uit een brief aan de Tweede Kamer over een dreigende bouwstop in de AWBZ voldoet daar niet aan. De zin is onderdeel van een opsomming. Ik tel 68 woorden: “Indien een initiatief: … c.  in een eerder stadium (onder de WZV) een verklaring met uitstelpassage heeft gekregen in verband met overschrijding van het bouwkader, heeft dit initiatief voorrang op projecten zonder uitstelpassage en zal voor deze initiatieven, zodra het bouwkader voor de komende tweejaarlijkse prioriteitscyclus bekend is, de uitstel­passage worden opgeheven en kan na afgifte van de toelatingswijziging en de vergunning door het Cbz gestart worden met de bouw.”

 

De goede lezer ontdekt in deze zin twee boodschappen. De eerste is: het ene initiatief heeft voorrang ten opzichte van het andere. De tweede: voorrang betekent dat je straks eerder mag bouwen. Schrijf die verschillende boodschappen dan ook op in twee of meer zinnen. Dat is niet alleen taalkundig mooier, maar de boodschappen komen ook beter over. En daar gaat het uiteindelijk om: we schrijven om gelezen te worden.

 

Toch?


Deze website is powered by: Mail de webmaster hier