Home > Ambtelijke taal
21. Uitstroom (30-1-2007)

Niet alleen kleding maar ook taal is vaak onderhevig aan mode. Nieuwe woorden worden soms onverwacht snel populair. Maar daar blijft het niet bij. We verzinnen binnen de kortste keren allerlei verwante woorden. Zo telde ik in de beleidsagenda (inleidend begrotingshoofdstuk) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ooit eens 49 termen die verwant zijn aan het woord ‘zorg’. En dat was nog maar een selectie van wat er verder nog in de begroting stond.

Iets vergelijkbaars doet zich voor met het woord ‘uitstroom’, in ambtelijke stukken de laatste jaren immens populair geworden als modieus alternatief voor ‘vertrek’ of ‘verlies’. Een gemeentelijke notitie over ‘uitstroom en financieringsystematiek ID-banen’ laat daar een fraai staaltje van zien met termen als: "uitstroompercentage", "uitstroomgegevens", "uitstroompremie", "uitstroomresultaten", "uitstroombegeleiding", "uitstroombeleid" (uiteraard!) en "uitstroompotentie". En natuurlijk is er sprake van "negatieve/positieve uitstroom", "volledige uitstroom" en "zo veel mogelijk uitstroom realiseren".

Wat is daar mis mee, hoor ik u zeggen? Veel. Een woord als uitstroom is typische vaktaal die alleen in een kleine groep wordt begrepen, in dit geval ambtenaren, en daarbuiten vrijwel zeker niet wordt verstaan. Probeert u het maar eens bij uw slager of groenteboer. Maar ik sluit ook niet uit dat het in de ambtelijke wereld zelf tot gefronste wenkbrauwen leidt, al zal iemand dat niet snel toegeven. Hoe vaak ik ambtenaren niet tevergeefs heb gevraagd om de correcte uitleg van een woord als ‘benchmark’? "Dat is toch zoiets al uh ….?"Ja, inderdaad: zoiets.

Zeker als er goede alternatieven zijn, zou ik woorden als ‘instroom’ en ‘uitstroom’ niet gebruiken. Ik besef wel dat zoiets in de praktijk niet eenvoudig is, omdat dit taalgezwel al flink om zich heen heeft gegrepen. Dan is het wellicht een ‘oplossing’ wanneer een afkorting van zo’n woord zo bekend is geworden dat de oorspronkelijke betekenis in de vergetelheid is geraakt. Dat is dan een geluk bij een ongeluk. Want u wilt toch echt niet weten dat ID-banen staat voor …. ‘Instroom/Doorstroom-banen’? Of wel?

 

 

 

 


Deze website is powered by: Mail de webmaster hier