Waarom gebruiken we in onze nota’s toch zo vaak de toekomende tijd? Het wemelt in ambtelijke teksten van zal en zullen terwijl dat vrijwel altijd onnodig is. Laat je dit werkwoord weg, dan staat er doorgaans hetzelfde. Evengoed is duidelijk dat iets in de toekomst plaatsvindt. Maar het scheelt wel een werkwoord. De zin wordt korter en de werkwoordsvorm overzichtelijker

Neem de volgende zin uit een brief aan de Tweede Kamer over het vrij verkeer van werknemers uit Midden- en Oost-Europese landen: ‘Aangezien die mogelijkheid wegvalt bij invoering van het vrij verkeer van werknemers, zullen alternatieve wegen worden bewandeld om de gemeenten die daar behoefte aan hebben te voorzien van de nodige gegevens, voor zover de wet dit toelaat.’ Hier kan gewoon staan: ‘… worden alternatieve wegen bewandeld…’.

Dezelfde brief bevat twee andere voorbeelden: ‘Daarnaast zal ik de werking van de sectoren meldpunten van de AI evalueren. Ingegaan zal worden op het aantal meldingen dat daar is binnen gekomen…’. Beter is: ‘Daarnaast evalueer ik de sectorale knelpunten van de AI. Daarbij ga ik in op het aantal meldingen dat daar is binnen gekomen….’.  ‘Zal evalueren’ wordt zo ‘evalueer’ en ‘ingegaan zal worden op’ wordt ‘ga ik in op’.

Bij het laatste voorbeeld gebeurt iets bijzonders: het onderwerp van de zin (ik) meldt zich. In veel zinnen die in de toekomende tijd staan is niet duidelijk wie er iets doet. Soms blijkt het uit de contekst, maar lang niet altijd. Dat is een extra reden om de toekomende tijd zoveel mogelijk te vermijden. Een lezer moet natuurlijk wel weten wie iets doet, een nota is geen puzzel waarvan de lezer de stukjes zelf moet leggen. Het is natuurlijk verleidelijk om te schrijven: ‘Er zal helaas bezuinigd moeten worden’.  Maar het is wel zo duidelijk om te schrijven: ‘Ik moet of wij moeten helaas bezuinigen’.

Met een beetje geluk heeft de lezer door de eerlijkheid van de boodschap ook minder moeite met de bezuiniging….