Home > Ambtelijke taal
145. Goedgetoetst (30-7-2008)

Je komt gekke woorden tegen in ambtelijke nota’s. ‘Naast de 43 goedgetoetste catalogi zijn er momenteel 14 in behandeling’, lees ik in een interne nota over zogenoemde arbocatalogi, afspraken over het beleid voor de arbeidsomstandigheden in een sector. Goedgetoetst, is dat een ambtelijk bedenksel of een bestaand woord? Je zou denken dat hier ook gewoon goedgekeurd had kunnen staan, maar misschien is er een nuance die mij als argeloze lezer ontgaat.

Het Groene boekje, de woordenlijst van de Nederlandse taal,  kent het woord ‘goedtoetsen’ niet. Het had dan tussen ‘goedspreken’ en ‘goedverzorgd’ moeten staan, maar dat is niet het geval. Dat zegt niet alles, want lang niet alle woorden staan in het Groene boekje. Maar ook het gezaghebbende woordenboek Van Dale zwijgt in alle talen. Dat is een steviger indicatie dat we hier op glad ijs zitten.

De internetzoekmachine Google geeft ook een indicatie dat het hier niet om algemeen taalgebruik gaat. De term heeft slechts ongeveer tweehonderd treffers en dat is op internet bijzonder weinig. In veruit de meeste gevallen gaat het ook nog om twee afzonderlijke woorden, ‘goed getoetst’ en niet om een vervoeging van het niet-bestaande werkwoord goedtoetsen. Dat gebruik is te billijken, want dat je iets goed toetst is gewoon goed taalgebruik.

Dan zou je zeggen dat goedgetoetst zo erg ook niet kan zijn. Taal is nu eenmaal een levend organisme: woorden raken in de vergetelheid, maar er komen dagelijks ook vele woorden bij. Als taaladviseur heb ik een simpele stelregel: kan een lezer de betekenis van een woord zonder problemen snappen, dan is het zo erg niet. Goedgetoetst verdient in dat geval het voordeel van de twijfel.

Overigens betekenen ‘goed getoetst’ en ‘goedgetoetst’ niet hetzelfde. In het eerste geval wil je zeggen dat iets goed gecontroleerd of nagekeken is, in het tweede geval heeft die controle kennelijk tot een goedkeuring geleid het is in orde. Je kunt ook iets goed toetsen zonder dat het goedgetoetst wordt, dan wordt het afgekeurd. Zou daar ook een term voor zijn? Slechtgetoetst, foutgetoetst of afgetoetst? Wie het weet mag het zeggen.


Deze website is powered by: Mail de webmaster hier