'De Tweede Kamer kan het wetsvoorstel kritiseren, bijvoorbeeld op het punt van de definitie van de te compenseren groep verzekerden met meerjarig onvermijdbare zorgkosten (MOK'ers)', lees ik ergens in een ambtelijke nota aan de minister. De nota vervolgt: 'Tweede aandachtspunt is de hoogte van de compensatie van de MOK' ers.'

Ambtenaren zijn meesters in het bedenken van afkortingen. Alsof er al niet veel te veel afkortingen zijn, bedenken ze elke keer weer nieuwe. De term MOK' ers is daarvan een mooi voorbeeld. Dat is voor interne discussies wellicht een handige term - scheelt veel tijd, de mensen met wie je zaken doet kennen de term doorgaans toch wel.

Maar is dat ook zo? Een nieuwbakken beleidsambtenaar bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport beklaagde zich ooit bij mij over het enorme aantal afkortingen daar. Ze had er binnen een paar maanden al honderden genoteerd. Afkortingen zijn geen probeem wanneer je al jaren meeloopt, maar wel erg hinderlijk voor nieuwe collega’s die zich nog moeten inwerken. Die moeten telkens vragen naar de betekenis van een afkorting, of zwijgen, teneinde niet voor dom versleten te worden. Mede op verzoek van die collega heeft VWS toen een afkortingenlijst op intranet gezet. Dat helpt, een beetje.

Het beste is natuurlijk om minder afkortingen te gebruiken, en zeker bij termen die weinig voorkomen of nieuwe beleidstermen. Gebruik in ieder geval een keer de volledige term, zoals hierboven terecht ook is gebeurd. Zonder uitleg weet vrijwel niemand wat MOK'ers.

Uit afkortingen kunnen overigens ook – gewenst of niet – gewone woorden ontstaan. MOK'ers worden dan mokkers. Weinigen weten nog dat naam Hema een afkorting is. In de sociale zekerheid gebruiken we voor mensen die gewoon thuis zijn, zonder uitkering,  de term nugger (niet-uitkeringsgerechtigden). Die term is en blijft tamelijk onbekend, wat mij betreft is nugger dus ook niet zo snugger, maar de tijd zal het leren.