Tik het woord budget in op de internetzoekmachine Google en je krijgt 240 miljoen treffers. Budget moet toch een bekende term zijn, zou je denken. Maar is dat ook zo? Zoek via Google in Nederlandstalige teksten en het aantal treffers bedraagt ‘maar’ 2,6 miljoen. Bovendien krijgen kinderen nog steeds zakgeld, geen zakbudget. Wie op reis gaat heeft wel een budget, maar vaak ook spreek je over een bedrag of een begroting. Kortom: voor de één is budget vanuit het Engels inmiddels een ingeburgerde Nederlandse term, de ander heeft er wellicht moeite mee.

De lezer van ambtelijke stukken struikelt over het woord budget. Vaak bedoelen we gewoon geld maar we schrijven dat helaas niet zo op. Budgetverdeling is niets anders dan: verdelen van het geld. Nee, zegt iemand dan, dat moet zijn het beschikbare geld. Dat lijkt me een nogal zinloze toevoeging: geld dat er niet is kun je ook niet verdelen. Hoewel, banken en andere financiers worden er behoorlijk rijk van….

Budget betekent in ambtelijke nota’s meestal een vast of bepaald geldbedrag. Het budget voor 2008 is € 8 miljoen betekent gewoon: er is in 2008 € 8 miljoen beschikbaar. En de term budgettoekenning zegt niets anders dan: iemand of een organisatie geld geven. Zijn er meer partijen bij betrokken dan krijgt iedereen een deel van het geld, ingewikkeld gezegd: zijn of haar budgetaandeel. Soms wordt dat bedrag voor een aantal jaren vastgesteld, dat zijn dan meerjarige budgetten. En om te zorgen dat die niet elk jaar wijzigen, werken we nu aan de stabiliteit van de budgetten.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft nog een aantal bijzondere loten aan de budgetstam. Zo krijgen gemeenten van het ministerie geld voor het uitvoeren van de wet Werk en Bijstand. Een deel is bestemd voor de uitkeringen aan mensen in de bijstand, de vroegere steuntrekkers of uitkeringstrekkers, nu taalkundig keurig in bijstandsgerechtigden omgedoopt. Een ander deel is bedoeld voor acties om die mensen aan een baan te helpen. Dus ontvang je als gemeente twee geldbedragen: een budget voor het I-deel (inkomensdeel) en een budget voor het W-deel (werkdeel). Je moet het maar weten.

Budgetaandeel, budgettoekenning, budgetoverschrijding, het is dagelijks taalgebruik voor veel beleidsambtenaren en – uitvoerders, zeker zij die met de bijstand te maken hebben. Maar U en ik, argeloze lezers, snappen wij ook waar het om gaat? Wat mij betreft is sprake van een zekere budgetmoeheid. Ik ben ook heus wel tevreden als mijn werkgever aan het eind van de maand gewoon geld op mijn rekening overmaakt om het budgetleed van de daaropvolgende maand te verzachten…